Bergeend

De Bergeend (Tadorna tadorna)

De bergeend (Tadorna tadorna) is een opvallende en kleurrijke vogel die vaak te vinden is in kustgebieden, estuaria en waterrijke gebieden. Deze watervogel behoort tot de familie van de eenden, ganzen en zwanen (Anatidae) en staat bekend om zijn prachtige verenkleed en karakteristieke gedrag. De naam is afgeleid van het woord 'bergen' in de betekenis van 'herbergen', zorgen voor. Verwijzend naar de crèchevorming.

Uiterlijk

Bergeenden zijn middelgrote eenden, waarbij de mannetjes vaak iets groter zijn dan de vrouwtjes. Ze hebben een opvallend verenkleed met een overwegend witte kleur en contrasterende zwarte, groene en kastanjebruine banden op hun lichaam. Het mannetje heeft een opvallende rode knobbel op de snavel, die vooral tijdens het broedseizoen goed zichtbaar is.

Gedrag en Voeding

Bergeenden zijn voornamelijk te vinden in ondiepe kustwateren en zoutmoerassen. Ze voeden zich voornamelijk met kleine ongewervelde dieren, zoals schelpdieren, wormen en insectenlarven, die ze in de modder opzoeken. Daarnaast eten ze ook plantaardig materiaal, zoals algen en zeewier.

Broedgedrag en Crèchevorming

De bergeend nestelt graag in verlaten holen, zoals konijnenholen, maar ook in natuurlijke holen of kunstmatige nestkasten. Het vrouwtje legt gemiddeld 8 tot 12 eieren, die ze ongeveer 28 tot 30 dagen bebroedt. De kuikens verlaten kort na het uitkomen het nest en worden door beide ouders naar het dichtstbijzijnde water geleid, waar ze samen worden grootgebracht.

Een bijzonder interessant aspect van het broedgedrag van de bergeend is de crèchevorming. In deze unieke vorm van zorg voor de jongen, verzamelen meerdere ouderparen hun kuikens samen in één grote groep, een zogenaamde crèche. Eén of enkele volwassenen blijven bij de crèche om de jongen te beschermen tegen predatoren en om ze naar voedselrijke gebieden te begeleiden. Deze gezamenlijke zorg vergroot de overlevingskansen van de kuikens aanzienlijk, doordat er altijd voldoende volwassen vogels aanwezig zijn om op de kuikens te letten.

Verspreiding

Bergeenden komen voor in grote delen van Europa en Azië. In Nederland en België zijn ze een veelvoorkomende broedvogel, vooral in kustgebieden en langs de grote rivieren. Tijdens de winter trekken sommige populaties naar het zuiden, maar veel bergeenden blijven in hun broedgebied als de omstandigheden gunstig zijn.

Bescherming

Hoewel de bergeend momenteel niet als bedreigd wordt beschouwd, zijn er wel enkele bedreigingen voor hun leefgebieden, zoals verlies van natuurlijke habitats door menselijke activiteiten en vervuiling. Het is belangrijk om deze leefgebieden te beschermen om de populaties gezond te houden.

FR: Tadorne de Belon