Heggemus

Dit klein bruin vogeltje kruipt en sluipt onopvallend in je tuin.

De Heggemus (Prunella modularis), is een onopvallende vogel, bruin van kleur met grijze kop, enkel in de broedperiode valt hij door zijn hoge, schelle zang wat op.

Ze kennen waarschijnlijk elk hoekje en kantje van je tuin want voedsel, vooral insecten en in de winter soms aangevuld met zaadjes, zoeken ze op de grond of in laag struikgewas.

De voortplanting is bijzonder. Een heggenmuspaar dult vaak een tweede man (de bètaman) in hun territorium. De eerste man (de alfaman) probeert te verhinderen dat de andere man met ‘zijn’ vrouw gaat paren maar toch slaagt ze er regelmatig in om met de tweede man te paren.

Dit heeft haar twee voordelen. De ongepaarde bètaman zou anders het legsel van het paar kunnen vernietigen. Door ook met de bètaman te paren, valt die dreiging weg. Bovendien helpt hij ook met de broedzorg van de jongen.

Heggenmussen lijken wel geobsedeerd door seks. Ze paren heel veel wel één tot twee keer per uur, gedurende een tiental dagen. Die paringen zijn erg kort en lijkt alsof het hij gewoon over haar springt. De alfa-man pikt in de cloaca van haar waarop het een zaaddruppeltje produceert. Zo wordt het zaad van een voorganger, de Beta-mans, uit de cloaca verwijderd, zo heeft het zaad van de nieuwe man meer kans.

Het vormen van die complexe relaties, waarbij trio's en gemengde koppels niet vreemd zijn kan problematisch zijn. Het zorgt voor stress en ruzies ten nadele van het aantal nakomelingen.

Doorgaans blijven de meeste Heggemussen in hun leefgebied maar jonge vogels overwinteren wel eens in zuid-europa terwijl scandinavische vogels afzakken tot bij ons. In de winter zoeken ze ook meer stedelijk gebied op waar ze in tuinen en parken waarschijnlijk meer voedsel vinden.

De Heggemus is ook een favoriete waardvogel van de Koekoek.

Foto is van natuurliefhebber en natuurgids Pierre Lambelin

FR: Accenteur mouchet‌‌
EN: Hedge Accentor‌‌
DE: Heckenbraunelle